Vỡ òa "Eureka !" khi phát minh ra tia LASER


TỪ QUANG HỌC ĐỨC ĐẾN NƠI PHÁT MINH RA TIA LASER Ở MỸ

Tốt nghiệp môn Quang học tại Đức, Quốc gia đứng đầu Thế giới về công nghệ Quang học, nó được học về một trong những phát minh quan trọng nhất làm thay đổi Thế giới và cuộc sống của loài người: đó là phát minh ra tia LASER.

LASER là một trong những phát minh quan trọng nhất của thế kỷ 20 mà ngày nay đã được ứng dụng phổ biến và rộng rãi trong cuộc sống như đầu đọc đĩa CD, quét mã vạch, thiết bị dẫn đường cho tên lửa, cắt thép, phẫu thuật mắt, đo đạc thiên văn và vô số ứng dụng khác như truyền tải dữ liệu hàng nghìn cuốn sách trong mỗi giây qua cáp quang cho đến các sân khấu LED giải trí ngoài trời bằng các màn trình diễn ánh sáng kỳ diệu, lộng lẫy…

Và thật may mắn, trong một chuyến công tác đến Mỹ, nó được đến Greenwille thuộc South Carolina - quê hương của nhà phát minh ra tia LASER (Laze), nhà Vật lý vĩ đại người Mỹ, Tiến sỹ Charles Townes.

Cùng thời với ông còn hai nhà vật lý người Nga: Nikolai G. Basov và Aleksandr M. Prokhorov, thuộc Viện Vật lý Lebedev ở Moscow cũng nghiên cứu về lĩnh vực này nhưng hoàn toàn độc lập với ông vì họ chưa hề biết nhau và cũng chưa một lần trao đổi hay gặp mặt. Cà cuối cùng, cả ba đều được nhận giải Nobel Vật lý vào năm 1964.

Hồi đó, để nâng cao tính chiên đấu của hệ thống thông tin liên lạc bằng rada, Bộ Quốc phòng Mỹ, đơn vị tài trợ một phần cho các nghiên cứu của ông tại Phòng thí nghiệm Bức xạ của Đại học Columbia, đã yêu cầu ông tìm ra giải pháp mới sử dụng bước sóng ngắn hơn để kiểm soát không gian được xa hơn.
Ông Charles Townes và vợ dự khánh thành bức tượng của mình năm 2006

Và rồi vào một buổi sáng tháng 4 năm 1951, trong lúc đang ngồi suy tư về cách tạo ra các bước sóng ngắn hơn trên chiếc ghế đá ở công viên Washington, một khoảnh khắc "Eureka !" đột phá, vỡ òa đã đến với ông (như khi Ac-si-met, Archimedes, tìm ra giải pháp cho vấn đề của mình). Đó chính là khoảnh khắc ông đã tìm ra cách kích thích các phân tử và khuếch đại năng lượng giải phóng của chúng để tạo thành một chùm tia mạnh mẽ, đó chính là LASER.

Chính vì vậy, để tôn vinh ông và đánh dấu khoảnh khắc đó, vào năm 2006, người ta đã cho đúc tượng ông với quyển sách và cây bút trên tay như đang suy tư về giải pháp mới trên băng ghế công viên tại Greenwille, Quê hương ông, nơi ông sinh ra.

Qua tìm hiểu thêm, nó còn ngạc nhiên hơn khi biết ông (Tiến sĩ Townes) còn là người phát triển các hệ thống ném bom điều khiển bằng radar, thiết bị định vị trong Thế chiến thứ hai, nguyên lý đổ bộ lên mặt trăng và hệ thống tên lửa MX, xác minh các lý thuyết vũ trụ của Einstein, phát hiện ra các phân tử amoniac ở trung tâm của Dải Ngân hà và tạo ra một chiếc đồng hồ nguyên tử đo thời gian chỉ sai lệch một giây trong 300 năm.

Năm 1982, ông được Tổng thống Ronald Reagan trao tặng Huân chương Khoa học Quốc gia, và năm 2005 ông nhận được Giải thưởng Templeton vì những đóng góp về Công giáo.
Ứng dụng của LASER vào cuộc sống ngày nay

Nhưng cũng như hầu hết các nhà nghiên cứu khoa học khác chỉ tập trung vào nghiên cứu, ông không màng tới việc chế tạo ra các thiết bị ứng dụng cụ thể như máy in laser, máy quét mã vạch siêu thị hoặc các công nghệ đưa phim lên đĩa hoặc các thiết bị y tế phẫu thuật mắt.... chính vì vậy, mặc dù được bằng sáng chế, nhưng lợi nhuận ông thu được chẳng là bao. Người hưởng lợi lớn nhất và trở nên giàu có lại là Tiến sĩ Gould, một cựu nghiên cứu sinh của ông, nhờ vào việc kinh doanh các sản phẩm ứng dụng dựa trên các nền tảng sử dụng Laser.

Charles Townes là vậy đó, người vẫn ngồi đó lặng lẽ cho đến ngày nay trên băng ghế tại Trung tâm Thành phố Greenwille chắc sẽ rất vui khi biết rằng hàng ngày có nhiều người đến ngồi bên ông (trong đó có nó) để mơ về những phát minh mới, về những dự án kinh doanh mới, suy ngẫm về những niềm tin vào Chúa, về vũ trụ bao la… hoặc đơn giản chỉ là để chụp một bức ảnh tự sướng và chia sẻ một câu chuyện vui với bạn bè về một người đàn ông từng có ý tưởng tuyệt vời trên băng ghế công viên ở Washington thủa nào.